Het Plaveiselcelcarcinoom (of Spinocellulair carcinoom of kortweg PCC) is een vorm van huidkanker. Het begint in de bovenste laag van de huid en kan zich in uitzonderlijke gevallen zelfs uitbreiden naar andere delen van het lichaam. De belangrijkste oorzaak is vaak en lang in de zon zitten. Het plaveiselcelcarcinoom komt vooral voor op de plekken van de huid waarop veel zonlicht komt. 

Mensen met een lichtere huid hebben een groter risico om een plaveiselcelcarcinoom te krijgen dan mensen met een donkerdere huid. 

Voordat een plaveiselcelcarcinoom ontstaat, zijn er vaak eerst ruwe rode vlekjes op de huid. Deze vlekjes heten actinische keratosen. Actinische keratosen kunnen na lange tijd in plaveiselcelcarcinoom veranderen (zie ook de folder ‘Actinische keratosen’).

Andere mogelijke oorzaken van het plaveiselcelcarcinoom zijn:

• Wonden aan benen die niet over willen gaan (open been).
• Huidziekten die lang bestaan (ontstekingen).
• Het langdurig slikken van medicijnen door iemand die een orgaan van iemand anders heeft gekregen (transplantatie van bijvoorbeeld een hart, long of nier). Deze medicijnen moet men blijven slikken om te zorgen dat de nieuwe organen blijven werken.
• Littekens van brandwonden of plekken die bestraald zijn voor een kanker in het lichaam.

Het plaveiselcelcarcinoom ziet eruit als een kleine bult die de kleur van de huid heeft of lichtrood is. Het voelt ruw aan. De bult wordt langzaam groter en kan een grote bult worden. Soms doet de bult pijn, maar meestal niet.

Een plaveiselcelcarcinoom kan er ook uitzien als een kleine wond die langzaam groter wordt.

Het plaveiselcelcarcinoom kan overal op het lichaam voorkomen. Meestal op de hoofdhuid, de oren, het gezicht, de lippen, de onderkant van de armen, de bovenkant van de handen en op de benen.

Hoe weet uw arts of u plaveiselcelcarcinoom heeft?

De arts kan vaak al met blote oog zien dat u een plaveiselcelcarcinoom heeft. Soms wil hij/zij zeker weten of er geen sprake is van een andere huidaandoening. Dan zal de arts een klein stukje huid afnemen (biopt). Voor het verwijderen wordt de huid plaatselijk verdoofd.

De arts onderzoekt of u mogelijk meer plaveiselcelcarcinomen heeft en voelt of de lymfeklieren vergroot zijn. Als er een groot risico is dat het plaveiselcelcarcinoom zich naar andere delen van uw lichaam heeft uitgezaaid, is verder onderzoek noodzakelijk.

Na de behandeling moet u uw huid 5 jaar lang regelmatig laten controleren. De arts kijkt na of het plaveiselcelcarcinoom niet is teruggekomen of zich naar andere plekken in het lichaam heeft uitgezaaid. De arts controleert ook de rest van het lichaam om te kijken of er geen andere nieuwe plaveiselcelcarcinomen bijgekomen zijn. Hij of zij onderzoekt ook of er actinische keratosen zijn op uw huid. Die worden behandeld om verandering naar plaveiselcarcinoom tegen te gaan.

Schema classificatie, staging, behandeling en opvolging spinnocellulaire carcinomen in AZ Turnhout

Is plaveiselcelcarcinoom te genezen of blijft u er altijd last van houden?

Als de plek helemaal weg is, zullen bijna nooit problemen ontstaan. Het plaveiselcelcarcinoom kan zich uitzaaien (verspreiden) naar de lymfeklieren of andere delen van uw lichaam. Het risico hiervoor is het grootst bij grote plekken op de oren en de lippen.

Uitzaaiingen zijn niet goed. U hebt dan meer behandeling nodig (snijden of bestralen) en soms moet u ook medicijnen slikken (chemotherapie). Iemand kan overlijden door een plaveiselcelcarcinoom dat in het lichaam is uitgezaaid.

Wat kunt u zelf nog doen?

• Na behandeling van een plaveiselcelcarcinoom is het belangrijk de huid te controleren. Als er een bult of kleine wond ontstaat die niet binnen enkele maanden vanzelf weer weggaat, is het verstandig naar de huisarts of huidarts te gaan.
• Ook is het verstandig erop te letten dat uw lymfeklieren niet groter worden.
• Ga niet te veel in de zon zitten (zie ook de folder ‘verstandig zonnen’)