Hoe werkt de nier?
De nieren zijn boonvormige organen en liggen aan weerszijde van de wervelkolom. Een normale nier van een volwassene weegt ongeveer 160 gram en is 12 cm lang. Een nier bestaat uit verschillende weefsellagen en het nierbekken. De nier is een zeer bloedrijk orgaan.
De nieren vervullen verschillende functies:
- Uitscheiden van afvalstoffen
- Regeling van water- en zoutgehalte in het lichaam
- Regeling van de zuurtegraad in het lichaam
- Aanmaak van hormonen
- Regeling van kalkgehalte van de botten
Dialyse - kunstnier
Wanneer de nieren langdurig onvoldoende goed werken, spreekt men van chronische nierinsufficiëntie. Nierinsufficiënte kan zeer geleidelijk evolueren maar ook vrij plots optreden.
De meest frequente oorzaken zijn:
- Diabetes
- Hoge bloeddruk
- Ontsteking van urinewegen
- Blokkade van de urinewegen
Wanneer minder dan 15% van de nieren functioneert, is de nierinsufficiëntie ernstig en zal dit zonder behandeling tot een levensbedreigende toestand leiden. Op dat moment is er nood aan een behandeling die de functie van de nier overneemt. Er zijn twee mogelijkheden:
- Hemodialyse of kunstnierbehandeling
- Peritoniale dialyse of buikspoeling
Een niertransplantatie is het meest ideale scenario. Hiervoor werken wij nauw samen het UZ Leuven en het UZ Antwerpen.
Hemodialyse
Hemodialyse is het verwijderen van afvalstoffen en overtollig vocht uit het bloed met behulp van een kunstnier. Hiervoor wordt een grote hoeveelheid bloed door een filter gepompt. Door contact met een dialysaatoplossing in de filter worden de afvalstoffen uit het bloed verwijderd, waarna het gezuiverde bloed opnieuw naar het lichaam gestuurd wordt.
Alternatieve vormen van dialyse
Peritoneale dialyse
Bij peritoniale dialyse (of PD) wordt een natuurlijk membraam gebruikt als filter: het peritoniaal membraam of buikvlies. Via een dunne, zachte plastiek lijn - een PD katheter genaamd - die met behulp van een kleine operatie permanent in uw buikholte geplaatst wordt, stroomt de dialysevloeistof in de buikholte. Wanneer de vloeistof in uw buikholte is gestroomd, vindt de dialyse plaats. Overtollig vocht en afvalstoffen uit het bloed gaan door het buikvlies naar de dialysevloeistof. De vloeistof wordt na enkele uren uit de buikholte gelaten en een nieuw dialysaat wordt in de buikholte gebracht.
Download hier de brochure 'Peritoneale dialyse'
Hemodialyse thuis
Thuishemodialyse is een nierfunctievervangende therapie die thuis wordt uitgevoerd door middel van een dialysetoestel met uw persoonlijke instellingen. Het dialysecentrum biedt een aangepaste opleiding aan om thuisdialyse mogelijk te maken.
Met thuisdialyse vermijdt u lange wacht- en reistijden met de taxi of ander ziekenvervoer.
Daarnaast kunt u de dialysetijden en –dagen aanpassen aan uw eigen leefpatroon.
Download hier de brochure ‘Thuishemodialyse’
Plasmaferese
Plasmaferese is een geneeskundige behandeling waarbij het eigen bloedplasma van de patiënt wordt gescheiden in plasma en cellen.
Het plasma met daarin de ziekmakende cellen wordt verwijderd. De eigen bloedcellen worden samen met donorplasma of een andere vervangvloeistof weer teruggegeven aan de patiënt. Een andere naam voor plasmaferese is dan ook plasmawisseling.
Voeding
Omdat dialyse niet alle afvalstoffen kan verwijderen, is het zeer belangrijk dat uw voeding aangepast wordt. De diëtiste zal u een aangepaste dieetuitleg geven en u verder begeleiden bij specifieke problemen. Het dieet is gericht op:
- Beperken van de afvalstoffen uit onze stofwisseling (bv. ureum)
- Normaliseren van de vochthuishouding en voldoende energie garanderen
- Optimaliseren van de voedingstoestand
- Vergroten van het lichamelijk comfort tussen twee dialysebehandelingen
- Voorkomen van complicaties